Ung thư gan là bệnh lý ác tính phổ biến với số ca mắc cũng như tử vong cao đứng đầu tại Việt Nam. Phẫu thuật cắt khối u gan là phương pháp đầu tay được chỉ định, làm triệt căn các tế bào ung thư qua phần gan bị cắt bỏ. Tuy nhiên với các khối u nhỏ, đặc biệt là nằm ở vị trí sâu, hiểm hóc hoặc các trường hợp bệnh nhân già yếu, nhiều bệnh nền sẽ khó thực hiện phẫu thuật. Kỹ thuật đốt u bằng sóng cao tần RFA được ứng dụng rộng rãi đã mở rộng cơ hội điều trị cho những bệnh nhân mắc bệnh lý u ác tính. Đây là một phương pháp xâm lấn tối thiểu trong điều trị ung thư, giảm các nguy cơ biến chứng, tai biến tác động lên toàn thân. Phương pháp này có thể chỉ định cho những người bệnh già yếu, nhiều bệnh nền phối hợp; các khối ung thư gan nguyên phát hay các khối u di căn gan.

Với xu hướng cập nhật các kỹ thuật tiên tiến của nền y học hiện đại nhằm mang đến chất lượng điều trị tốt nhất cho người bệnh, khoa Chẩn đoán hình ảnh đã triển khai thường quy phương pháp đốt sóng cao tần RFA từ năm 2016 cho các trường hợp bệnh nhân bị u gan với kết quả tốt, giúp bệnh nhân ít đau đớn, phục hồi nhanh, giảm biến chứng, đặc biệt tránh được cuộc đại phẫu nặng nề mà hiệu quả điều trị tương đương, nhờ vậy nâng cao chất lượng cuộc sống về sau.

Khối u gan của bệnh nhân B. trên hình chụp cắt lớp vi tính

Mới đây, một trường hợp bị u gan ác tính tái phát đã được can thiệp đốt u bằng sóng cao tần. Bệnh nhân là Trần Công B. (81 tuổi) ở TP Cẩm Phả, từng phát hiện ung thư gan và đã được điều trị bằng phương pháp đốt sóng cao tần tại Bệnh viện tỉnh từ năm 2016. Đợt này, bệnh nhân ở nhà đau âm ỉ vùng hạ sườn phải nên vào viện kiểm tra. Kết quả siêu âm phát hiện nhu mô gan phải có 2 khối u ác tính phân thùy VII và V, kích thước 25x29mm và 47x48mm. Hội chẩn liên khoa Chẩn đoán hình ảnh, Ung bướu, các bác sĩ chẩn đoán bệnh nhân bị ung thư gan phải trên nền tăng huyết áp, viêm gan B và chỉ định đốt u gan bằng sóng cao tần RFA.

Tin tưởng vào các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa tỉnh, bệnh nhân B. tâm sự: “Tôi từng phát hiện và điều trị ung thư gan bằng phương pháp đốt sóng cao tần tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh cách đây 7 năm. Mắc ung thư gan mà tôi sống khỏe 7 năm trời, ấy cũng là nhờ các bác sĩ ở đây điều trị kịp thời bằng phương pháp hiện đại. Lần này tái phát, song tôi và gia đình vô cùng tin tưởng vào các bác sĩ ở đây. Giờ tuổi ngày càng cao, sức khỏe yếu, nhưng nhờ có kỹ thuật này mà tôi vẫn được chữa trị mà không sợ mổ xẻ đau đớn. Đó cũng là điều mừng lắm rồi!”.

Kíp bác sĩ khoa Chẩn đoán hình ảnh thực hiện đốt u gan bằng sóng cao tần RFA cho bệnh nhân.

Bs.CKII Ngô Quang Chức – Trưởng khoa Chẩn đoán hình ảnh cùng các kỹ thuật viên trong khoa thực hiện thủ thuật trong 30 phút. Sau khi gây tê, bác sĩ chọc một vết nhỏ khoảng 2 mm trên da và đưa kim đốt vào chính giữa khối u dưới hướng dẫn của siêu âm. Dòng điện cao tần khi đi qua kim điện cực tạo ra nhiệt lượng để đốt và phá hủy các tế bào trong khối u trong khoảng thời gian nhất định. Cuối thủ thuật, bác sĩ rút kim và đốt cháy phần mô dọc theo lộ trình của kim để đảm bảo tế bào ung thư không lây lan theo đường kim di đốt. Bệnh nhân tỉnh táo, ít đau trong thời gian thực hiện, thủ thuật diễn ra an toàn. Bệnh nhân sau can thiệp ít đau, gần như không mất máu, ra viện chỉ sau 2 ngày.

Đốt u bằng sóng cao tần RFA là kỹ thuật sử dụng kim đốt để xuyên vào giữa khối u, dưới tác động của nhiệt sẽ làm u hoại tử đông và thu nhỏ kích thước theo thời gian, dần dần chỉ còn mô sẹo. Người bệnh điều trị bằng phương pháp này được bảo tồn tối đa chức năng gan, không gây ảnh hưởng đến tế bào mô lành, hạn chế nguy cơ mất máu, nhiễm trùng, suy gan sau can thiệp. Kỹ thuật này ít xâm lấn, không cần gây mê nên người bệnh hoàn toàn tỉnh táo khi thực hiện, tỷ lệ biến chứng thấp, phục hồi nhanh, ra viện trong thời gian ngắn.

Bác sĩ chọc kim đốt khối u gan dưới hướng dẫn của siêu âm.

Hình ảnh siêu âm cho thấy kim đốt sóng cao tần xuyên khối u gan.

Bác sĩ CKII Ngô Quang Chức, Trưởng khoa Chẩn đoán hình ảnh, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh cho biết: “Để đảm bảo khối u được đốt triệt để, hạn chế tối đa nguy cơ tái phát thì việc lựa chọn đầu kim đốt phù hợp với kích thước u là rất quan trọng. Chúng tôi sử dụng các phương tiện chẩn đoán hình ảnh hiện đại để đánh giá chính xác vị trí, kích thước u trước can thiệp, từ đó lựa chọn kim đốt phù hợp và có con đường di chuyển tới u an toàn. Một thách thức nữa đối với bác sĩ thực hiện đốt u bằng sóng cao tần là cần kiểm soát vị trí kim đốt và nhiệt lượng tỏa ra, sao cho vừa đủ tiêu diệt khối u mà không làm tổn thương các mô lành. Với đội ngũ nhân lực được đào tạo bài bản, chuyên sâu trong kỹ thuật điện quang can thiệp, chúng tôi đã tự tin xử trí tất cả các khối u, kể cả ở những vị trí sâu, hiểm hóc, gần cơ quan trọng nhờ sự hỗ trợ của hệ thống máy chụp mạch xóa nền DSA, kiểm soát chính xác đường di chuyển của kim đốt”.

Không chỉ bệnh nhân B., thời gian qua, bệnh viện đã ứng dụng triển khai kỹ thuật đốt u bằng sóng cao tần RFA cho gần 40 ca bệnh với kết quả điều trị khả quan, biến chứng thấp. Nhờ sự quan tâm tạo điều kiện của tỉnh, của ngành, đầu năm nay, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh đã đầu tư trang sắm máy đốt sóng cao tần thế hệ mới, giúp kíp bác sĩ có thể tự tin, chủ động triển khai thường quy kỹ thuật đốt u bằng sóng cao tần cho người bệnh mà không bị phụ thuộc máy móc, thiết bị như trước đây.

Hệ thống trang thiết bị hiện đại giúp bác sĩ triển khai hiệu quả kỹ thuật đốt u bằng sóng cao tần

Cùng với đó, bệnh viện đã mời các chuyên gia đầu ngành từ các bệnh viện tuyến trung ương về đào tạo, “cầm tay chỉ việc”, đồng thời trong khoa cũng tự tổ chức các buổi đào đạo thực hành chuyên sâu kỹ thuật đốt u bằng sóng cao tần, giúp kíp can thiệp được nâng cao tay nghề, vững vàng, tự tin triển khai và làm chủ kỹ thuật, nhạy bén trong xử trí tình huống, đảm bảo kỹ thuật được thực hiện an toàn và hiệu quả.

Ths.Bác sĩ Vũ Xuân Kiên – Trưởng khoa Ung bướu, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh cho biết: Tại khoa Ung bướu, trung bình mỗi năm, chúng tôi tiếp nhận khoảng trên 50 trường hợp ung thư gan. Rất nhiều trường hợp già yếu, nhiều bệnh lý phối hợp, suy gan đi kèm, chỉ định phẫu thuật cắt u hạn chế. Với phương án đốt u bằng sóng cao tần RFA đã mang lại kết quả điều trị rất khả quan. Các khối u gan nhỏ kích thước dưới 3cm điều trị bằng phương pháp này sẽ hoại tử dần, giúp người bệnh có thể kéo dài tiên lượng sống trên 5 năm, hiệu quả tương đương với phẫu thuật cắt gan mà bệnh nhân không phải chịu cuộc mổ nặng nề, đau đớn. Như trường hợp của bệnh nhân B. là một ví dụ. Đốt sóng cao tần còn có thể ứng dụng trong điều trị các loại u tuyến giáp, u phổi, u tuyến vú…, vì vậy việc triển khai và làm chủ kỹ thuật này đã mở rộng hơn cơ hội điều trị đối với bệnh nhân ung thư chống chỉ định với các phương pháp điều trị khác, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh của đơn vị”.

Bệnh nhân ít đau đớn, phục hồi nhanh sau được can thiệp đốt u.

Với trang thiết bị y tế đồng bộ, hiện đại, Bệnh viện sẽ tiếp tục triển khai thường quy kỹ thuật đốt u bằng sóng cao tần RFA, giúp bệnh nhân không may mắc phải căn bệnh hiểm nghèo nhân được tiếp cận điều trị với kỹ thuật hiện đại ngay tại tuyến tỉnh, không phải vất vả chuyển lên trung ương, mang đến cơ hội sống tốt hơn cho người bệnh, thực hiện kim chỉ nam nâng cao chất lượng dịch vụ y tế cho nhân dân của đội ngũ cán bộ, y bác sĩ, nhân viên y tế Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh./.

Hà Trang, Phòng TT&HCQT